Het is koud in Trondheim, heel koud zelfs. De aangegeven temperatuur van -7C neemt een loopje met de gevoelstemperatuur. Dat de astronomische winter pas op 21 december begint hebben ze hier duidelijk maling aan. Het is donker, het sneeuwt lichtjes en de mensen haasten zich met mutsen op en wanten aan door de kou. Ze fietsen met reflexvesten aan, hoofdlampen op, men is het hier gewend. Op weg naar huis, naar vrienden, of ze haasten zich net als ik de Godt Brød binnen, op de hoek van Drønningsgate en Munkegata. Godt Brød is een bakkerij, zoals de naam wellicht al deed vermoeden. Zo’n heerlijk koffie/bakkerij/lunch tentje, waar mensen leuten, werken, tijd verdoen. Zo’n tentje waarover je struikelt in de grote steden, maar waar wij in Haugesund zo naar snakken. Maar nu zit ik er, aan een goede kop koffie, wachtend op de bus die me terugbrengt naar het vliegveld.
Hoe overzichtelijk ons leventje in Haugesund ook is geworden met een maximale afstand van 3,3km tussen woonhuis, kinderdagverblijf en ziekenhuis, het benul en begrip van afstanden heeft wel degelijk een hele andere betekenis gekregen. Ik vlieg vanavond via Oslo terug naar Haugesund na 2 dagen echo cursus in Trondheim. Marijn op haar beurt vertrekt morgenochtend in alle vroegte met misschien wel hetzelfde vliegtuig via Oslo naar Kopenhagen voor een MDL-congres. Voor een cursus of een congres van 1-2 dagen het vliegtuig nemen voelt onwennig, ongemakkelijk zelfs, maar het gebeurt met enige regelmaat. Het botst met de schaamte die inmiddels onlosmakelijk met vliegverkeer verbonden is. We zouden eigenlijk de trein, of beter nog, onze nieuwe e-UP! moeten gebruiken voor dit soort tripjes. Maar dat gaat simpelweg niet. Het is de geografie van Noorwegen die ons dwingt de vliegverbindingen als gebruikelijk openbaar vervoer te gaan beschouwen. De afstanden zijn te groot, het land te onherbergzaam. Zo is de hemelsbrede afstand tussen Haugesund en Trondheim een goede 500 km (met een beetje goede wil goed te berijden, niet?). Maar besluit je daadwerkelijk in de e-UP! te stappen dan doe er volgens de meest gunstige planning 11uur en 39 minuten over om de 780km (want men kan slechts daar rijden waar er wegen zijn aangelegd) te beslechten, er vanuit gaande dat deze zelfde wegen over de hoogvlaktes vrij blijven van sneeuw en de lager gelegen delen vrij van kleine steenlawines. Dan toch maar het vliegtuig, vindt ook de werkgever.
De afgelopen maanden zijn voorbij gevlogen. Het voorjaar, de lange dagen, de lonkende zomer, het ligt allemaal nog vers in het geheugen. Maar nu het buiten donkerder en kouder wordt keert niet alleen het leven, maar ook de blik zich weer wat meer naar binnen. Het vele bezoek van de afgelopen maanden heeft plaatsgemaakt voor legere agenda’s, men heeft blijkbaar toch een voorkeur voor daglicht in plaats van hoofdlampen. Maar nu het tempo vertraagt en de avonden waarbij de open haard volop brandt (foei!) zich aaneenrijgen kunnen we terugkijken op de voorbije maanden.
We kregen veel bezoek, jong en oud, van dichtbij en van verder weg. Het is ontzettend leuk geweest om te mogen ervaren dat mensen de moeite willen doen ons op te zoeken en met interesse mee te kijken in ons ‘nieuwe’ leventje hier in al haar variatie. Of het nu met een weekendje in en om Haugesund is, een meerdaagse huttentocht, of een heuse vakantie, wij hebben ervan genoten. Nu is het even rustig met bezoek in en om Haugesund, niet alleen bij ons, maar ook de cruiseboten lijken aan hun winterslaap te zijn begonnen. Maar zodra de dagen weer gaan lengen verschijnen ook de eerste bezoekers weer op de agenda, leuk!
Ons adaptieproces aan Noorwegen is onderwijl een volgende fase ingegaan. De verwondering maakt plaats voor de gewoonte. Langzaamaan veranderen we van toerist in Noorwegen naar inwoner van Noorwegen. De eigenaardigheden van de eerste maanden vervagen.
Zo trappen we onze schoenen uit als we het huis binnenkomt en voelt het bijna ‘tegen de regels’ door ze aan te houden. In het weekend trekken we speciale broeken aan als we een wandeling gaan maken, niet zomaar een spijkerbroek, maar liefst eentje met versteviging op de knieën en het achterwerk. We eten om 16.30, om dan vervolgens om 20.30 nog wat knäckebröd te verslinden. En ja, ook hebben we een reflexvest aan als we de fiets op stappen en overweegt Marijn zelfs een fietshelm. Hoe eigenaardig we dit soort eigenschappen de afgelopen 1,5 jaar ook hebben gevonden, we zijn er steeds meer aan gewend geraakt. Sterker nog, we snappen het, we zien meer en meer de noodzaak.
Want nee, je wilt niet met die modderpoten je huis inlopen. En die zijn onvermijdelijk, want het weer gaat hier continu alle kanten op. En nee, die spijkerbroek droogt niet zo snel als je halverwege je huttentocht een hoosbui ontvangt. En die slijtvaste knie- en achterwerkvlakken zijn dan eigenlijk ook wel lekker als je weer eens over een rotsblok moet klimmen. Eten deden we in Nederland ook nadat we thuis kwamen van een werkdag, dus hier ook. Maar als die werkdag eerder ophoudt, betekent dat automatisch dat de hele planning naar voren moet. Dus lunch om 11.30u, maar ja, dan blijft er aan de achterkant nog een hoop dag over zonder eten. En die reflexvesten, tja, dat is wel een dingetje, want dat ziet er al met al toch gewoon raar uit. Maar ja, het is nou eenmaal donker, en er zijn geen breed aangelegde fietspaden, dan wil je toch zichtbaar blijven. Dus die Noren zijn misschien zo gek nog niet met hun eigenaardigheden.
Het adaptatieproces treft ook de kinderen. Zij zijn zich meer en meer bewust van hun situatie en hun gespleten identiteit. Ze weten van Nederland en ze weten van Noorwegen. Ze weten dat we thuis Nederlands praten en buitenshuis Noors en dat Carel niet uit te spreken is voor Noren en hij zich daarom in het Noors maar voorstelt als Carlos (?). Ze weten dat de trollen in Noorwegen wonen en dat Sinterklaas niet verder vaart dan Nederland. Maar evengoed is het hilarisch om ze tijdens hun playdates in vlekkeloos Haugesunds te horen uitleggen hoe het precies in elkaar steekt met de Pieten door de schoorsteen en waarom er hun cadeautjes nog altijd op de Zuidpool staan. Ze vreten eigenlijk ongegeneerd van 2 walletjes, en groot gelijk hebben ze.
Carel gaat bijna naar de 1e klas toe. Anders dan in Nederland gaan de kinderen hier pas in augustus van het jaar waarin ze 6 worden naar school toe. School betekent in dit geval de barneskole, ofwel de kinderschool waar ze van hun 6e tot 12e naar toe gaan. Neemt niet weg dat daarmee het laatste jaar op het kinderdagverblijf al volop in het teken staat van school. Zo gaat hij trots met zijn rugzakje op pad, gaat ie met de juffen elke dinsdag naar zwemles en leert hij ons vol trots zijn eerste rekensommen.
Voor Louise daarentegen is het gegeven dat Carel al bijna naar school mag en zij nog niet ronduit onverteerbaar. Waar mogelijk saboteert ze zijn plannen door zijn rugzak te stelen, of erger nog, stiekem zijn zwembroek te verstoppen. Maar ze heeft meer invalshoeken voor haar plan van tegenwerking, waaronder ook de theorie dat wanneer zij haar bord wel leeg eet en Carel niet dat zij dan eerder ‘groot’ is en dus ook eerder naar school mag en hij dus niet. En als dat alles niet werkt heeft ze altijd nog een aantal onvervalste verwensingen in petto; ‘Carel is poep en baby’.
Inmiddels ben ik op het vliegveld in Trondheim en ik hoor net dat mijn vlucht dusdanig vertraagd is dat ik vanavond niet meer in Haugesund kan komen. Grote hoeveelheden sneeuw zorgen voor vertraging in Oslo en ik zal daar de nacht moeten doorbrengen. Als gezegd, de winter is begonnen... God Jul!
